วัดพระธาตุผาเงา อำเภอเชียงแสน เป็นวัดเก่าแก่ที่สำคัญของจังหวัดเชียงราย ได้ชื่อมาจาก “พระธาตุผาเงา” ที่อยู่ในบริเวณวัดซึ่งตั้งอยู่บนยอดหินก้อนใหญ่ คำว่า ผาเงา คือ เงาของก้อนผา หรือก้อนหินที่มีลักษณะเป็นรูปสูงใหญ่คล้ายรูปทรงพระเจดีย์ และให้ร่มเงาที่ดีมาก ชาวบ้านจึงเรียกกันว่า พระธาตุผาเงา พระองค์ธาตุนี้เชื่อกันว่าสร้างมาตั้งแต่ระหว่างปีพ. ศ. 494-512 โดยขุนผาพิงเจ้าผู้ครองนครโยนกองค์ที่ 23
สิ่งสำคัญภายในวัด นอกจากพระธาตุผาเงาแล้ว ยังมีสถานที่น่าสนใจอีกหลายแห่ง เช่น พระเจดีย์เจ็ดยอดพระเจดีย์จอมจัน พระวิหารสถานที่ประดิษฐานพระพุทธรูป หลวงพ่อผาเงา พระธาตุพุทธนิมิต และซุ้มประตูพระธาตุผาเงาที่มีลวดลายลักษณะสวยงามมาก
วัดพระธาตุผาเงา ตั้งอยู่บนฝั่งแม่น้ำโขงทางด้านทิศตะวันตก ตรงกันข้ามกับประเทศลาวอยู่ในหมู่บ้านสบคำ ตำบลเวียง อำเภอเชียงแสน อยู่ทางใต้ของตัวอำเภอเชียงแสน ประมาณ ๓ กิโลเมตร หรืออยู่ห่างจากสามเหลี่ยมทองคำประมาณ ๑๕ กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งหมด ๗๔๓ ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นเนินเขาเล็ก ๆ ทอดยาวลงมาตั้งแต่บ้านดอยจำปีผ่านบ้านดอยจันและมาสิ้นสุดที่บ้านสบคำ แต่ก่อนเรียกดอยลูกนี้ว่า“ ดอยชัน” ต่อมาช่วงหลัง ๆ ชาวบ้านเรียกว่า“ ดอยจัน”
ได้พบพระพุทธรูปหลวงพ่อผาเงาซึ่งเป็นพระพุทธรูปสำคัญประจำวัดและมีอายุเก่าแก่มากถึง ๗๐๐- ๑,๓๐๐ ปี ขุดพบเมื่อวันที่ ๑๗ มีนาคม ๒๕๑๙ “หลวงพ่อผาเงา” และเปลี่ยนชื่อวัดใหม่จากวัดสบคำ มาเป็นวัดพระธาตุผาเงา ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา ภายในพื้นที่วัดพระธาตุผาเงา มีสถานที่สำคัญ และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัดมากมาย เช่น เจดีย์ผาเงา เจดีย์จอมจัน เจดีย์เจ็ดยอด พระบรมธาตุพุทธนิมิตเจดีย์ อุโบสถไม้แกะสลักสวยงาม หอพระไตรปิฎกเฉลิมพระเกียรติ หอวัฒนธรรมนิทัศน์ พิพิธภัณฑ์ผ้าทอล้านนาเชียงแสน
